«Справа Бялюціна» — правакацыя КДБ, а ён сам працаваў на рэжым, — былы супрацоўнік ГУБАЗіКа

Учора на тэлеканале АНТ выйшаў прапагандысцкі фільм «Спэцапэрацыя „Гарпун“», прысьвечаны затрыманаму ў пачатку траўня 2025 году апазыцыйнаму актывісты Паўлу Бялюціну. Паводле аўтараў стужкі палітычныя эмігранты, у тым ліку Бялюцін, рыхтавалі дронавыя атакі на Астравецкую АЭС. Пракамэнтаваць гэты фільм Свабода папрасіла Станіслава Лупаносава, прадстаўніка аб’яднаньня былых сілавікоў ByPol, былога супрацоўніка ГУБАЗіКа.

— Учора тэлеканал АНТ паказаў прапагандысцкую стужку «Спэцапэрацыя „Гарпун“» пра затрыманага КДБ Паўла Бялюціна. КДБ заявіла, што Бялюцін разам зь іншымі палітэмігрантамі рыхтавалі дронавыя атакі на Астравецкую АЭС. У красавіку летась Валер Сахашчык паведаміў, што ў асяродзьдзі эмігрантаў распрацоўваюцца пляны атакі на крытычную інфраструктуру Беларусі. Дык можа і праўда такія пляны распрацоўваліся і Бялюцін быў удзельнікам гэтага плянаваньня?

Станіслаў Лупаносаў. Архіўнае фота

— Ніхто іншы, акрамя КДБ, не займаецца плянаваньнем такіх апэрацый для таго, каб дыскрэдытаваць апазыцыю. Насамрэч ніхто ў здаровым розуме і ў цьвёрдай памяці ня будзе нічога плянаваць у краіне, якая яго прытуліла і гарантавала бясьпеку. Думаю, што Валер Сахашчык тады стаў свайго роду ахвярай правакацый спэцслужбаў. Яму падсунулі «качку». І ён, на жаль, купіўся на яе. Адзіныя, хто плянуе такія апэрацыі — гэта КДБ Беларусі або ФСБ Расеі. Гэта спэцслужбы краінаў, якія вядуць вайну з Украінай. І з тымі краінамі, якія дапамагаюць Украіне адстойваць яе незалежнасьць.

— Але ў лютым 2023 году была атака як раз дронамі на расейскі самалёт А-50 у Мачулішчах. Яе хіба КДБ Беларусі распрацавала?

— Не, вядома, але гэта была зусім іншая мэта і іншая матывацыя. У Мачулішчах быў ваенны абʼект, які каардынаваў удары па Ўкраіне, па мірным насельніцтве. Гэта была абсалютная легітымная ваенная цэль.

— Вы кажаце, што нікому, акрамя КДБ, не маглі прайсьці ў галаву такія пляны. А чаму? Нехта пацярпеў ад беларускага рэжыму, нехта ваяваў ва Ўкраіне, некаторыя кажуць, што трэба дзейнічаць, змагацца з рэжымам, а не балбатаць і красавацца на дыпляматычных фуршэтах. Нехта можа разважаць, што ўдар па інфраструктуры — гэта як раз сапраўднае змаганьне.

— Могуць быць такія людзі і такія думкі. Іх часта падкідаюць у сацыяльныя сеткі якраз спэцслужбы рэжыму. Я вельмі выразна гэта адсочваю, манітору сацсеткі штодня.

Беларускай уладзе выгадна такім чынам дыскрэдытаваць краіны, якія дапамагаюць Украіне і якія даюць прытулак беларускім палітычным эмігрантам.

І які абʼект абраў КДБ для гэтага ўяўнага нападу? Астравецкую АЭС, гэта ж мірны абʼект. Так, ён пабудаваны з парушэньнямі ўсялякіх норм і законаў, у тым ліку зь вялікім карупцыйным складнікам. Але гэта ня той абʼект, на якім варта засяроджваць намаганьні, каб змагацца з рэжымам Лукашэнкі. Ёсьць дастаткова бясьпечныя спосабы барацьбы, у тым ліку выяўленьнем агентуры рэжыму, якой хапае ў краінах Захаду.

— Чаму інфармацыя пра чарговую змову агучваецца менавіта цяпер? Ці не зьвязана гэта з дыялёгам паміж Менскам і Вашынгтонам, з працягам вызваленьня палітвязьняў? Як адзначаюць некаторыя праўладныя палітолягі, гэты працэс далёка ня ўсім ва ўладзе падабаецца. Ці можа «справа Бялюціна» быць напамінам Лукашэнку, што «ворагі ня сьпяць у шапку» і што ў «падлашчваньні» да амэрыканцаў трэба ведаць меру?

— Не, гэта абсалютна не зьвязаныя сюжэты. КДБ трэба было прыкрыць свой правал з працёкам дадзеных са свайго сайту. Сыстэмны адміністратар сайту КДБ павінен быў мяняць паролі, аналізаваць паводзіны. Ён ня даў рады гэтай задачы, таму і адбыўся гэты працёк. Дзякуючы якому, дарэчы, стала вядома, што і Павал Бялюцін, і ягоная знаёмая Вольга Цішкевіч працавалі на рэжым. І КДБ не прыйшло нічога іншага да розуму, як выдаць свой правал за посьпех.

— Паводле КДБ, была праведзеная тонкая апэрацыя, выдадзеная база дадзеных, каб «Кібэрпартызаны» атрымалі фальшывы данос Бялюціна на Мікалая Аўтуховіча. Гэта нібыта дыскрэдытавала Бялюціна ў вачах літоўскіх уладаў і яму не далі прытулак у Літве. І што? Якой мэты КДБ такім чынам дасягнуў?

— Сюжэт, паказаны па АНТ, разьлічаны выключна на прапагандысцкі эфэкт. Паводле вэрсіі КДБ, яны самі запоўнілі базу фальшывымі дадзенымі. Гэта прыдумана заднім чыслом, каб выкруціцца з гэтым узломам, які яны праміргалі. Ім трэба было апраўдацца перад начальствам.

А Бялюцін цікавы чалавек. У 2020 годзе яго затрымлівалі за ўдзел у несанкцыянаваных акцыях пратэсту і прысудзілі толькі штраф. Тады штрафы за гэта давалі толькі жанчынам, мужчынам — суткі адміністрацыйнага арышту. Акрамя Бялюціна.

Ён — іх чалавек, ім трэба было вывесьці свайго агента з распрацоўкі. І ў сюжэце, паказаным па АНТ, яны красамоўна пацьвердзілі, што гэта іх чалавек.

— Дык а ў чым тады сэнс дэманстрацыі гэтай стужкі?

— Паказаць, што яны ўсё ведаюць і што ў іх усё пад кантролем. Яны ня могуць прызнаць, што ведаюць ня ўсё.

Тут можна ўзгадаць апэрацыю «Сьпёка», калі ў 2021 годзе «Кібэрпартызаны» здабылі базу ўсіх пашпартоў грамадзян Беларусі і шмат яшчэ цікавых баз дадзеных. Прызнаць гэтыя правалы яны ня могуць, інакш МУС у поўным складзе трэба саджаць за тое, што дапусьцілі працёк пэрсанальных зьвестак насельніцтва.

Гэты фільм — прапагандысцкая спроба зьняць зь сябе адказнасьць за гэтыя правалы.

— Усім памятная «змова Кастусёва-Зянковіча-Фядуты» — плян нібыта вайсковага перавароту і зрынаньня Лукашэнкі, які ледзь ня з самага пачатку быў пад кантролем спэцслужбаў. Цяпер было заяўлена, што апэрацыя адносна Бялюціна заняла больш за 700 дзён. Тая ж схема?

— Тады, у 2021 годзе, да нас таксама зьвярталіся з прапановай, якую потым зрабілі Кастусёву і Фядуту. Мы тады адразу зразумелі, што яна сыходзіць ад КДБ. Мы тады папярэдзілі нашых партнэраў, у тым ліку і Офіс Сьвятланы Ціханоўскай. Да Кастусёва і Фядуты яны падыходы знайшлі. І выманілі іх у Маскву на сустрэчу зь нібыта прадстаўнікамі вайсковай змовы. Спэцслужбы Беларусі ў Расеі і расейскія ў Беларусі заўсёды дзейнічалі як у сябе дома.